Kazeta
Entrevue
Iñaki SOTO
Gara egunkariko zuzendaria

“Kolpe hau oso gogorra da, baina guk bideragarri egin nahi dugun proiektu bat daukagu”

Heldu diren bi urteetan, Garak hiru milioi euro ordaindu behar ditu “Egin” egunkariari egotzitako zorra dela eta. Iragan astean berria jakin ondotik, Iñaki Soto egunkariko zuzendariak Gizarte Segurantzarekin lorturiko akordioa azaltzeaz gain, egoerari nola aurre egingo dioten aipatu du.

Iñaki Soto, Gara egunkariko zuzendaria urtarrilaren 30ean antolatutako agerraldian. (Jon URBE / FOKU)
Iñaki Soto, Gara egunkariko zuzendaria urtarrilaren 30ean antolatutako agerraldian. (Jon URBE / FOKU)

Badira zortzi urte Gara egunkariko zuzendaria zarela. Hastapenetik, Gizarte Segurantzari pagatu beharreko zorraren arazoari buru egin behar izan diozu. Nola aitzinatu da egunkaria urte hauetan?

Lehenik eta behin erran behar da egoera horrek ezohiko enpresa batean bihurtzen zaituela eta hori zama handi bat da beste komunikabideekin lehiatzeko, jakinik sektorea bera oso egoera kritikoan dagoela. Gogoratu behar da ordainketa etenaldi horretan, egiten genuen gastua hiru administratibo judizialek onartu behar zutela. Guk erosten bagenuen ordenagailu bat, arkatzak, papera edo inpresora bat, beraiek onartu behar zuten gastu hori. Horrek epe luzeko proiektu bat baldintzatzen du badakizulako arrisku hau hor dela.

Bi plan horietan zer egin nahi duzun eta zer egiten utziko dizuten pentsatu behar duzu. Meteorito bat etortzen ikustea bezala da, baina lurrera noiz etorriko den jakin gabe. Sentsazio hori kudeatzea zaila da. Maila batean ohitu egiten zara, baina enpresa bezala infernu txiki bat da.

Espainiar justiziak 1998an Egin hetsi zuen eta bere arduradunak presondegian sartu zituen urte luzez. Egunkariko 210 lagunak lanik gabe gelditu ziren. Komunikabidearen hetsiera bera legez kanpokoa izan zela aitortu zen gerora. Beraz, zergatik geratu da Eginen zorra Gararen esku?

Azken batean hor bazegoen programa bat espainiar agintarien partetik, Jose Maria Aznarrek pentsatu eta Baltasar Garzonek eramaten zutena eta euskal prentsa independentearekin amaitzea helburu zuena. Beraien helburua hori izan zen hasieratik. Hori egin zuten nahiz eta Auzitegi Gorenak erabaki zuen itxiera hura ilegala izan zela. Ondoren berdin jokatu zuten Egunkariarekin eta kasu horretan gainera, bertako arduradunak torturatuak izan ziren eta berriro ere espainiar auzitegi batek esan zuen itxiera hura ilegala izan zela. Honen atzean asmo politiko bat dago. Egin dutena trikimailu bat da.

Guri egozten digutena enpresen jarraikortasun ideologikoa da. Guk trikimailua ezin genuen egin, ixteko erabakia berak hartu zuelako. Baltasar Garzonek itxi zuen egunkaria. Horren ondoren bere ondare guztia txikitu zuen eta sekula ez zen arduratu zor hura ordaintzeaz. Zuzenean gure bila joan zen. Hamabost urte iraun dugu erresistentzia fase honetan eta guk esaten duguna da kolpe hau oso gogorra dela baina guk proiektu bat badugula eta proiektu hori bideragarri egin nahi dugula.

Zorrak zer ondorio izanen ditu? Langileak eta egunkaria bera arriskuan dira?  

Aurreakordio hau lortu izan ez bagenu, zuzenean likidazio prozedura batean izanen ginatekeen. Bideragarritasun hori bermatzeko egin dugu. Datozen bi urte hauetan sei hilabetero 500.000 euro ordaindu behar ditugu eta horrek hipoteka handi bat suposatzen du. Gure eguneroko lana egin behar dugu eta horretaz gain, ordainketa egiteko diru hori bilatu behar dugu, bestelako ondorioak larriagoak direlako oraindik. Horrek asko zailtzen du gure lana.

Guk ere babesa eskatu dugu. Proiektu hau zama hau gabe bideragarria zela uste dugu. Trantsizio digitala egin dugu, harpidetza sistema jarri dugu, gure komunitateari honetaz guztiaz informatu diogu eta guk planteatzen duguna da herri honek baduela gogo bat prentsa anitz eta independente bat izateko eta hori behin eta berriz erakutsi duela. Ezin gara atzera begira horrenbeste jarri eta aurrera begira, bai hori ordaintzeko, baita proiektu honek beste etorkizun bat izan dezan ere, moduak bilatu behar ditugu.

Hein handi batean, zorraren arrazoiak iraganekoak direla adierazi duzu, egunkariaren etorkizuna eta konponbidea orainean erabakiko direlakoan. Egoera konpontzeko, zertan jarriko duzue indarra? 

Guk gogoeta orokor bat behar dela uste dugu. Hori eskatzen diegu erakundeei, baita gizarte zibilari ere. Gure erronka orokorrak ezin dira modu partikularrean konpondu. Guk behar dugu jakin zein alorretan lehiatuko garen eta zein alorretan izanen den kooperazio bat. Horretarako behar dugu sektorea industria kultural bat bezala ulertu. Sektorearentzako politika publiko batzuk egon behar dira. Alegia, ez izatea eskema klientelar bat non norberak zerbait ematen duen fabore baten truke iraunkortasun bat bermatzeko, baina ez haatik, zentzu estrategiko batean proiektu horren jarraikortasuna bermatzeko.

Beraiek ‘txok’ honekin gu atzera begira jartzea nahi dute eta guk esaten duguna da 'txok' honek balio behar duela - liburu hori parafraseatuz - gure artean doktrina berri bat ezartzeko. Hots, kazetaritzatik nola aurre eginen diegun herri honek dauzkan erronkei. Ez Garak partikularki bakarrik, baizik eta sistema honek nola aurre egingo dion bizi dugun egoerari eta dauzkagun etorkizuneko erronkei.

Euskal Herriko prentsaren esparru horretan, Garak zer errepresentatzen du?

Gipuzkoako kioskoetan bigarren salduena gara eta gainontzeko herrialdeetan hirugarrenak gara. Termino erlatiboetan, gure posizioa interneten are indartsuagoa da. Guk interneten lehiatzen dugu gu baino askoz handiagoak diren komunikabideekin. Gure irakurlegoa besteena baino gazteagoa da. Guk balio bat daukagu eta herri honek behar duen zerbait eskaintzen dugu. Ez guk bakarrik, baizik eta ekosistema baten barruan. Gure ekarpenak herri honi aniztasun gehiago ematen dio, beste ikuspuntu bat. Eztabaida publikoan beste oreka bat sortzen du eta hori ezin da galdu.


Aniztasun demokratiko hori babesteko politika publikoak bideratzea litzateke bidea?

Hori da parte bat. Gara ixtea ez da Madrilen menpe. Guk ez badiogu erantzuten jendarte honek dauzkan arazoei, kezkei, anbizioei, ametsei, gu ez bagara gai hori islatu eta horri erantzun bat emateko, ez dago soluziorik. Baina gu horretarako gai gara. Orain arte izan gara eta aurrerantzean ere uste dugu izanen garela. Orduan, zama hau gainetik nola kendu eta aurrera begira nola jarri pentsatu behar da. Esaten duguna da erabaki hauek ez dituztela Madrilen hartuko. Erabaki hori noizbait hartzen bada Euskal Herrian hartuko da. Guk herriak erabaki hori har ez dezan gure eskuetan dagoen guztia eginen dugu, benetan pentsatzen dugulako gure balioa hori dela. Gu gai garela herri honek  dauzkan gogoei - hauen parte bati behintzat - erantzuteko.

Herriaren parte hartzea aipatzen dugu krisi ekonomiko bat izan badenean, eta paperak ere krisia bizi duenean…

Egun hauetan ikusten ari garena elkartasun uholde bat da, ez bakarrik gure irakurleak diren horien partetik. Kazetarientzat sorpresa handi bat izan da eta beraien balorazioa oso gogorra izan da. Beraiek salatu dute hau expolio bat dela, gehiegikeria bat eta injustizia bat. Iruditzen zaigu egon badagoela Euskal Herrian gogo bat iraganeko kontuekin amaitu eta bide berriak zabaltzeko. Guk gure komunitatean indar handia daukagu. Gure komunitatea ere horretan oso konprometitua da. Beti egon da hor, beti babestu gaitu, sortu ginenean hor egon zen, baina gero oso momentu zailetan eta termino politikoetan iraunkortasuna lortu du.


Zaila da krisi hau pairatuko ez duten bakarrak  gu izango garela esatea, alegia, gu ez gaude hortik kanpo, baina egia da beste batzuk hartzen ari diren joera horiei loturik - harpidetzak, irratigintza, esperimentalismoa audiobisualetan... - gu horretan aspaldi gaudela. Gure txikitasunean uste dugu ekarpen bat egiten dugula. Hizkuntzaren eta ikuspuntuaren aldetik, gure ildo editoriala oso esplizitua da. Ez dugu inor engainatzen, jendeak badaki zer topatuko duen eta hala eta guztiz ere egunkaria hartzen badu, interneten sartzen bada edo entzuten baldin bagaitu, sarri sorpresa bat hartzen du. Guk egiten dugun produktu horrek balio bat dauka. Beste inon irakurriko ez dituen gauzak topatuko ditu gurean. Hori da gure soluzioa. Guk besteek eskaintzen ez duten zerbait eskaini behar dugu. Hori egiten ikasi dugu eta hori egiten jarraituko dugu.